درباره حقوق و درآمد در آمریکا 

محمدرضا اسلامی:

با گَری جکسون، دوست خوبم که ساکن میشیگان است صحبت می کرديم. کلافه بود و می گفت: آخه این چه وضعشه؟

چرا اینطوریه؟

موضوع را جویا شدم. لینک خبر مربوط به افزایش حقوق رئیس بانک ولز فارگو را نشان می داد.

بنا به خبری که ده روز قبل منتشر شد، حقوق آقای تیم سُولان، مدیرعامل این بانک در سال جاری 36% افزایش خواهد یافت.(لینک در پایین)

جکسون می گفت: این بابا (یعنی سولان) پارسال 17میلیون دلار حقوق و پاداش گرفته از بانک ولز فارگو (!).

بعد توی همون سال گذشته، این بی عرضه ها (به تعبیر ایشان) حدود 400شعبه از ولز فارگو را در سراسر آمریکا تعطیل کردند و 32میلیارد دلار ضرر بالا آوردن. چرا همچین آدم تعطیلی که 17میلیون دلار حقوق گرفته باید یک همچین افزایش حقوقی براش درنظر گرفته بشه؟

درباره حقوق، درآمد و كار در آمریکا در نوبت های مختلفی صحبت کردیم. براي این کلافگیِ یک کارمند بازنشسته ولزفارگو و انتشار این خبر جدید، بی مناسبت نیست تا یکبار دیگر به مرور این بحث بنشینیم. در یک ارزیابی کلی وساده، خوب است ببینیم حقوق این آقای سولان زیاد است یا خیر؟ به اصطلاح رایج در ایران، “نجومی” هست یا خیر؟

قبل از پرداختن به این بحث، باید اشاره شود که در بحث «به_زمین_خوردن_غولها» راجع به احوال تلخ و سخت این روزهای بانک ولز فارگو به تفصیل صحبت شده بود (متن در ادامه) اما به ذهنم رسید که برای ارزیابی حقوق این جناب سولان، خوب است که از پایه حقوق استاد هیات علمی در دانشگاههای آمریکا شروع کنیم تا یک متر و معیاری برای ارزیابی داشته باشیم:

• حقوق یک هیات علمی جوان، که پس از پروسه های متعدد، طولانی و بسیار سختگیرانه ارزیابی، جذبِ یکی از دپارتمانهای مهندسی در دانشگاههای آمریکا می شود (منظور پنجاه دانشگاه برتر است) به طور متوسط سالانه حدود 70هزار دلار است.
• عدد فوق قطعی نیست و ممکن است در بعضی دانشگاهها قدری بیشتر باشد (بنا به رنک دانشگاه و نوع دپارتمان) ولی عددی متوسط و حدودی است.
• حقوق یک دانشیار با حدود 10سال سابقه در دانشگاه، حدود 120هزار دلار است.
• حقوق یک پروفسور بین 160 تا 180هزار دلار است.
• حقوق یک رئیس دپارتمان، (معادل رییس دانشکده) حدود 200 تا 220هزار دلار است.
• حقوق رییس دانشکده مهندسی (که چندین دپارتمان تحت نظرش است) بین 300 تا 350هزار دلار است.
• حقوق رییس دانشگاه، بین 500هزار دلار ، تا حدود 1میلیون دلار می تواند متغیر باشد.

حالا چند سوال: 

آیا فاصله بین حقوق استاد جوان (70هزار دلار) تا رییس دانشگاه (500هزار تا 1میلیون دلار) فاصله صحیحی است؟ به زبان ساده، حقوق رییس دانشگاه باید چندبرابر حقوق «یک استاد تازه استخدام» باشد؟

نمی دانم.

با این اوصافی که در بالا رفت، آیا حقوق رییس بانک ولز فارگو در مقام مقایسه با مثلا رییس (محبوب و مستعفى) دانشگاه ايالتى میشیگان خانم Anna K. Simon، که با بیش از 50هزار دانشجو، حدود 1میلیون دلار حقوق گرفته، زیاد هست یا نیست؟

با یک نگاه بر «قدر مطلق ارقام فوق»، با قطعیت می توان گفت، به شکل عجیبی حقوق آقای سولان، زیاد است. به قول ما، نجومی است. اما موضوع حساسیتِ کار مدیرعامل یک بانک (در قواره ولز فارگو) وحساسیت تصمیم گیریها و ریسکهای همچین سِمَتی، باعث می شود که هیات مدیره چنین حقوقی برای وی، در نظر بگیرد. آیا این صحیح است؟

نمی دانیم.

خب حالا که تا اینجا آمدیم، بیائیم و حقوق آقای سولان را مقایسه کنیم با درآمد و حقوقِ دارا خسروشاهی، مدیرعامل تاکسی اینترنتی اوبر.

خسروشاهی درسال2015 ، 95میلیون دلارحقوق گرفته(برای مدیریت یک آژانس مسافرتی اینترنتی)

•  حالا سوال اولِ این متن را جور دیگری بخوانیم. آیا وقتی که مدیرعامل یک شرکت خصوصی مثل اکسپِدیا و یا تاکسی اوبر، در یک سال 95میلیون دلار حقوق می گیرد، تصمیم هیات مدیره ولزفارگو برای درنظرگرفتن حقوق 17 یا حتی 20میلیون دلاری برای آقای سولان، تصمیمی غلط است یا درست؟
• بی گمان پاسخ به این دست سوالات، پاسخی #ساده و خطی نیست و وقتی ما به پاسخ ها رهنمون می شویم، که مبانی، فلسفه ها و پیچیدگیهای ساختارهای اداره دیگر کشورها را بشناسیم. دراین باره بیشتر صحبت خواهیم کرد.

?پی نوشت:

1-لینک خبر افزایش حقوق مدیرعامل بانک ولزفارگو

https://goo.gl/6zczEP

وضعيت دشوار بانك ولزفارگو

تصوير بالا را دوست خوبم گرى جكسون كه در شهر آيرون وود، ایالت ميشيگان زندگى مى كند در صفحه فيس بوكش گذاشته و نوشته:

« ولزفارگو ننگ بر تو باد!
اين ساختمان زیبا، جایی هست كه من سى و پنج سال عمرم رو در آن كار بانكدارى كردم و اونجا بازنشسته شدم. حالا مى خواهن تعطيلش كنن. واقعا شرم بر مدیریتتان. »

شعبه بانك ولزفارگو مجاور دانشگاه كلمسون كه در آن حساب دارم نیز، اخيراً نامه زده و گفته ما داريم اين شعبه را مى بنديم. بيائيد حساب بانكى تان را به شعبه ديگر منتقل كنيد. محل این شعبه (به لحاظ واقع شدن در چند قدمی دانشگاه) بهترین موقعیتِ جغرافیایی در این شهر کوچک است.

واقعيت ها در دنياى حساب و كتاب اينچنين صريح و بى پرده است. مى خواهى بزرگترين خودروساز آمريكايى باش (#جنرال_موتورز) يا امپراطورى بزرگ #سونى يا كه از بزرگترين بانكهاى دنيا (#ولز_فارگو) ؛ كار به عدد و رقم كه مى رسد، اگر نتوانى حسابِ عدد و رقم را جمع و جور كنى بايد بلند فرياد بزنى كه جماعت من در حال ورشكستگى هستم. سابقه و گذشته ، گارانتى برايم نشد.

ولزفارگو داراى عنوانِ دومين بانك دنيا به لحاظ ارزش بازار سهام (Market capitalization) است. سالهاى متمادى، عناوين و ردكوردهاى چشمگير و حائز اهميتى داشته است. با دویست و شصت وهشت هزار کارمند، به لحاظ بزرگی، “سومین بانک آمریکا” محسوب می شود (بزرگی به مفهوم “دارایی های بانک”). ولى ولزفارگو امسال رسما اعلام كرده كه مى خواهد چهارصد شعبه اش را تا پایان سال آینده تعطيل كند. (لينك نمونه خبر در زمينه برنامه تعطيلى شعب ولزفارگو در پی نوشت)

سال گذشته ولزفارگو 32 ميليارد دلار ضرر از بابت سود درگردش داشته است (يعني بيش از فروش نفت ايران در سال ١٣٩٤). نزدیک به 22ميليارد دلار ضرر از بابت سودخالص داشته است. لینک: گزارش مالی سال ٢٠١٥ ولزفارگو
یک نحله فکری در میان ما ایرانیان است که “همه” اتفاقات این دنیا را بر مبنایِ تصمیماتِ از پیش تعیین شدۀ کانون های خاصی از قدرت می پندارد. این تفکر (اگر چه در برخی حوزه ها اشتباه نیست) اما وقتی رنگ حماقت به خود می گیرد که بکوشیم همه اتفاقات را بر این مبنا تحلیل کنیم. دنیایِ رقابت های وحشتناکِ این روزگار، دنیایِ جدی و جدیدی است و در تحلیل اتفاقاتِ این روزگار، برخی هنوز در دهه شصت و هفتاد میلادی زندگی می کنند. در روزگاری زندگی می کنیم که در مقابل چشمانمان ورشکست شدن #توشیبا را دیدیم. تا مرزِ ورشکستگی رفتن و برگشتن #پاناسونیک را دیدیم. اما در تمام وب فارسی اگر سرچ کنیم در باب ریشه های ورشکست شدن امثال #توشیبا، چهار مقاله جاندار و قوی پیدا نمی کنیم. چرا؟

چون باور به این است که «اتفاقات» ، چندان “پیچیده” نیست. تصمیمات در این دنیا توسط کانون های قدرت گرفته می شود. به زاری افتادن امپراطوری سونی را شاهد بودیم و هیچ تحلیل جدی در باب سونی در میانِ ما نیست. پس از نابود شدن صنایعی همچون صنعت فولاد در آمریکا (به دلیل برخاستن سونامی وار صنایع چین) امروز، مؤسسات مالی معظم هم وارد عرصه مشکلات جدیدی شده اند، که مطالعه این بحران ها، وظیفه جدی “امروز” است.

* * * * * * * *
پی نوشت 1: یک نمونه گزارش و ویدئو در خصوص ولزفارگو در سی_ان_ان اقتصادى

پی نوشت 2: مهمترين علت تعطیل شدن این چهارصد شعبه، گسترش بانکداری اینترنتی و خدمات بانکی موبایل عنوان شده، ولی تحلیلهای متعددی در باب نیازِ ولزفارگو به کاهش هزینه ها برای دوام در عرصه رقابت مطرح شده است. چهارمیلیارد دلار صرفه جویی تا پایان 2019 ، به عنوان یکی از اهدافِ هیات مدیره بانک عنوان می شود. لینک نمونه بحث در این باب.

کانال ارزیابی شتاب زده، محمدرضا اسلامی